Ucu halkalı olan ve büyük endüstriyel işlerde kullanılan mapa, genellikle endüstriyel tesislerde, rafinerilerde, tershanelerde, ağır yükleri kaldırmak için kullanılır. 360 dereceye kadar dönebilen hareketli mapa çeşitleri de bulunmaktadır. Çok önemli ve ağır işlerin kilit noktası olan mapa’ların onaylanmış kuruluşlar tarafından periyodik kontrolleri yapılmalıdır.Zira iş sağlığı ve güvenliği açısından çok önemlidir.

Yönetmelik

Mapa 6331 sayılı kanun gereğince “İş ekipmanları kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği” nin ek 3 bölümünün 2.2. kaldırma iletme ekipmanlarına tabiidir.

Yönetmeliğin amacı; iş yerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm iş yerlerini kapsar.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

Kaldırma İletme Ekipmanları

2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.

2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız
muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.

2.2.3. Madde 2.2.1.’de belirtilen kriterler saklı kalmak kaydı ile bir kısım kaldırma ve iletme ekipmanının
periyodik kontrol kriterleri ve kontrol süreleri Tablo: 2’de belirtilmiştir.

Mapa Periyodik Kontrol

Mapa kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları, inşaat, yapı, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır.